Bảo tàng Lịch sử Quốc gia

Trong những cuốn sách nghiên cứu về dân tộc học, khảo cổ học Việt Nam, cuốn “Voiliers d’Indochine” (Thuyền buồm Đông Dương) có vị trí đặc biệt. Đây là một công trình duy nhất nghiên cứu khá công phu về thuyền bè nước ta nên được nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoài nước trích dẫn khi bàn về nền văn minh nước, truyền thống sông nước, về ngư nghiệp của Việt Nam.

Tác giả cuốn sách ông J.B.Piétri vốn là một hoa tiêu trên sông Sài Gòn, sau đó được chuyển sang làm công tác kiểm ngư, di chuyển khắp vùng ven biển của xứ Đông Dương thuộc Pháp, kéo dài suốt ven biển Campuchia ngày nay, vòng qua Nam Bộ, ven theo miền Trung, qua vịnh Hạ Long, qua biên giới Trung Quốc tới tận Trạm Giang của tỉnh Quảng Đông. Ngoài chức trách của một viên chức thuộc hệ thống nhà nước thực dân Pháp, Piétri có một say mê kỳ lạ với thuyền bè dân gian. Ông đã tự tay vẽ bằng bút chì và màu tất cả các con thuyền mình đã tiếp xúc, mô tả chúng đến từng chi tiết cùng với những phân tích bằng các khái niệm lý thuyết tàu, thủy động học cũng như liên hệ, so sánh thuyền bè Đông Dương với các thuyền bè của nhiều dân tộc khác trên thế giới. Để mô tả thuyền bè dân gian, ông dùng thứ tiếng Pháp của những người đi biển xa xưa cùng những đoạn văn trữ tình xen kẽ với mô tả kỹ thuật…

Tác phẩm “Thuyền buồm Đông Dương” của ông không chỉ cung cấp thêm cho người đọc những kiến thức về truyền thống đóng thuyền bè của người Việt mà còn là một nguồn tư liệu quý báu cho việc nghiên cứu văn hóa, hàng hải Việt Nam.

Cuốn sách hiện đang được lưu giữ tại Thư viện Bảo tàng Lịch sử quốc gia (số 25 Tông Đản – Hoàn Kiếm – Hà Nội).

Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc!

Phạm Trang Nhung (Phòng Tư liệu – Thư viện)