Ngày 06/4/2022, Cục Di sản văn hóa có Công văn số 275/DSVH-QLBT&TTTL gửi các bảo tàng trong hệ thống bảo tàng Việt Nam về việc định hướng hoạt động hưởng ứng Ngày Quốc tế bảo tàng (18/5).
Theo đó, để thiết thực hưởng ứng Ngày Quốc tế bảo tàng, Cục Di sản văn hóa và ICOM Việt Nam giới thiệu chủ đề hoạt động của ICOM năm 2022 và đề ra một số định hướng để các bảo tàng chủ động nghiên cứu, xây dựng kế hoạch và tổ chức các hoạt động gắn với nhiệm vụ thường xuyên năm 2022, cụ thể như sau:
1. Với chủ đề “Sức mạnh của Bảo tàng” (The Power of Museums), Ngày Quốc tế bảo tàng năm 2022 là dịp để tái khẳng định bảo tàng có sức mạnh để biến đổi thế giới xung quanh chúng ta; Là những nơi khám phá có một không hai, chúng dạy chúng ta về quá khứ và mở mang đầu óc cho chúng ta những ý tưởng mới - hai bước thiết yếu để xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn. Vào dịp kỷ niệm Ngày Quốc tế bảo tàng 18/5/2022, ICOM khuyến khích phát huy tiềm năng thông qua những thế mạnh của các bảo tàng trong việc mạng lại sự thay đổi tích cực trong cộng đồng, như: Sức mạnh của việc đạt được sự bền vững: Các bảo tàng là đối tác chiến lược trong việc thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc. Với tư cách là những tác nhân chính trong cộng đồng địa phương, bảo tàng đóng góp vào nhiều mục tiêu, bao gồm thúc đẩy nền kinh tế xã hội cũng như phổ biến thông tin khoa học về các thách thức môi trường; Sức mạnh của đổi mới về ứng dụng công nghệ số và khả năng tiếp cận: Bảo tàng đã trở thành sân chơi sáng tạo, nơi các công nghệ mới có thể được phát triển và ứng dụng vào cuộc sống hàng ngày. Đổi mới kỹ thuật số có thể làm cho các bảo tàng dễ tiếp cận và hấp dẫn hơn, giúp khách tham quan hiểu các khái niệm phức tạp và nhiều cảm xúc; Sức mạnh của việc xây dựng cộng đồng thông qua giáo dục: Thông qua các bộ sưu tập và chương trình giáo dục, các bảo tàng tạo nên sự gắn kết xã hội rất cần thiết trong việc xây dựng cộng đồng. Bằng cách đề cao các giá trị dân chủ và cung cấp cơ hội học tập suốt đời cho tất cả mọi người, họ góp phần hình thành một xã hội dân sự có thông tin và gắn kết.
2. Định hướng hoạt động của các bảo tàng ở Việt Nam
- Xây dựng cơ sở dữ liệu số về di sản văn hóa phù hợp với đối tượng, phạm vi hoạt động và điều kiện thực tế của bảo tàng để phục vụ cho hoạt động nghiên cứu, trưng bày, giáo dục và giới thiệu về di sản văn hóa trong không gian số.
- Nghiên cứu cách thức ứng dụng công nghệ số của một số bảo tàng đã bước đầu thành công để xây dựng các ứng dụng giới thiệu nội dung trưng bày chuyên đề, hoạt động giáo dục di sản văn hóa thông qua hình thức trực tuyến.
- Đẩy mạnh hoạt động truyền thông trực tuyến, tổ chức các chương trình quảng bá, phát triển công chúng; xây dựng mạng lưới tổ chức, cá nhân có liên quan để phát triển hoạt động của bảo tàng trên không gian số.
- Xây dựng các chương trình giáo dục di sản văn hóa dành riêng cho đối tượng học sinh, sinh viên gắn với khung kiến thức, kỹ năng sống phù hợp. Đa dạng hình thức giáo dục tại bảo tàng, như: tổ chức tham quan - trải nghiệm, trình diễn di sản văn hóa, nói chuyện chuyên đề hoặc giới thiệu trực tuyến về di sản văn hóa.
- Hỗ trợ chuyên môn, nghiệp vụ với các trường trong việc lựa chọn, đưa các trò chơi dân gian, nghệ thuật trình diễn dân gian,… vào các chương trình ngoại khóa và kết nối mời nghệ nhân tham gia hoạt động truyền dạy di sản văn hóa phi vật thể cho thế hệ trẻ.
- Ưu tiên bố trí nguồn lực cho thực hiện công tác chuyển đổi số của bảo tàng. Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng viên chức của bảo tàng về công nghệ mới và giới thiệu các ứng dụng công nghệ có thể áp dụng tại bảo tàng.
Nhân dịp này, Cục Di sản văn hóa và các thành viên ICOM Việt Nam tổ chức một số hoạt động, như:
- Khảo sát công tác ứng dụng công nghệ tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam, Nhà trưng bày Viettel (Chủ nhật, ngày 15/5/2022).
- Tọa đàm chào mừng Kỷ niệm Ngày Quốc tế bảo tàng tại Trung tâm bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội với sự tham dự của các Thành viên ICOM Việt Nam (Thứ Hai, ngày 16/5/2022)./.
Khắc Đoài
Học sinh tham quan tại Bảo tàng Bắc Ninh. Ảnh Khắc Đoài
Trình diễn Cồng chiêng tại Bảo tàng tỉnh Kon Tum. Ảnh: Khắc Đoài